Больш 25 гадоў пражыў Н.Орда за мяжой, аднак родныя мясцiны па-ранейшаму вабiлi сваiмi краявiдамi. Атрымаўшы вестку пра тое, што новы расiйскi iмператар Аляксандр II аб’явiў амнiстыю ўдзельнiкам паўстання 1830-1831 гг., Напалеон у 1856 годзе прымае рашэнне вярнуцца на радзiму – у свой маëнтак Варацэвiчы, разам з жонкай i сынам Вітольдам. Тут ëн праводзiць вялiкую працу па перабудове гаспадаркi на заходнееўрапейскi лад, займаецца асушэннем балот, закупляючы малацiльныя машыны, узводзячы новыя пабудовы. У гаспадарцы ўтрымлiвае буйную рагатую жывëлу, высокапрадукцыйных авечак, вырабляе сельскагаспадарчы iнвентар. Неабходна адзначыць, што Орда ажыццяўляў гэтыя пераўтварэннi не маючы нiякiх правоў на маëнтак. Юрыдычна Варацэвiчы знаходзіліся ў пажыццёвым валоданні маці, і пасля яе смерці павінны былі перайсці ў казну. На працягу некалькiх гадоў Юзефiна неаднаразова звярталася да ўлад з просьбай перадаць Варацэвiчы сыну, аднак беспаспяхова.
У 1859 годзе, адразу пасля смерцi мацi, Н.Орда канчаткова пазбаўляецца правоў на бацькоўскi маëнтак. Адзiнае, што яму было дазволена, - гэта арандаваць тры фермы, на якiя было падзелена ўладанне Ордаў. Займаючыся гаспадаркай, Напалеон адначасова шмат падарожнiчае i малюе. У гэты час з’яўляюцца яго лепшыя работы – архiтэктурныя пейзажы Беларусi, Украiны, Лiтвы i Польшчы.
Сядзіба Нямцэвічаў
в.Скокі, Брэсцкі раён
Сядзібны комплекс уключае палац і парк. Палац з бакавымі флігелямі і плотам з брамай пабудавваны каля 1770 года ў стылі барока на месцы папярэднага драўлянага дома бацькоў пісьменніка Ю.У.Нямцэвіча Марцэля Нямцэвіча і Ядзвігі з Сухадольскіх. За палацам парк рэгулярнай планіроўкі. Сядзібны комплекс захаваўся без флігеляў
Замкавая брама
г.Высокае, Камянецкі раён, Брэсцкая вобласць
Выгляд з боку р.Пульва мураванай уязной брамы старажытнага замка Сапегаў.
Захаваўся падмурак і абарончыя валы.
З левага боку ў глыбіні касцёл Святой Тройцы.
Касцёл св.Ганны і кляштар бенедыкцінцаў
в.Гарадзішча, Пінскі раён, Брэсцкая вобласць
Барочны касцёл 1774 года і класічная званіца, акружаныя мураванай агароджай.
Кляштар заснаваны ў1659 годзе па фундацыі полацкага ваяводы Яна Кароля Копеца,
скасаваны ў 1864 годзе і перададзены дзяржаўнаму казначэйству.
Новы Замак
г.Гродна
Выгляд з боку ўезда праз браму.
Пабудаваны ў 1734-1751 гадах паводле праекта нямецкага архітэктара К.Ф.Пёпельмана
з удзелам І.Х.Яўха, І.Ф.Кнобеля ў барочна-ракайльным стылі
як рэзідэнцыя польскага караля Ст.А.Панятоўскага.
У 1944 г. замак значна разбураны. Адноўлены ў 1952г.
Белая вежа
г.Камянец, Брэсцкая вобласць
Абарончая цыліндрычная вежа, завершаная крэмальерным парапетам.
Пабудавана паміж 1276-1288 гг. ў стылі готыкі. Захавалася.
Літаграфія з малюнка, на якім надпіс:
"Мястэчка пры мяжы пушчы Белавежскай непадалёку ад Брэста Літоўскага" .
Замак
г.п.Мір, Карэліцкі раён, Гродзенская вобласць
Выгляд з боку р.Міранкі. Замак пабудаваны ў канцы XV ст.
ў гатычна-рэнесансным стылі родам Ільінічаў.
З 1508 г. належаў Радзівілам, у 2-й палове XIX ст. - Вітгенштейнам і Святаполк-Мірскім.
Замак адноўлены.
Цыкл малюнкаў, звязаных з Гродзенскай губернiяй (1860 – 1862 гг.), – прысвечаны радзiме мастака. Гэтыя работы даюць нам уяўленне аб Брэстчыне мiнулых стагоддзяý. Серыя налiчвае 144 творы. У iх адлюстравана архiтэктура замкаў, храмаў, альтанак, сядзiб вядомых людзей, палаца – паркавых ансамбляў, руiны крэпасцяў. Есць панарамы Гродна, Пiнска, Iванава, Бярозы, Ружан, дзесяткаў iншых мясцiн. 
Парафіяльны касцёл св.Крыжа
г.Іванава, Брэсцкая вобласць
Драўляны двухвежавы храм са шчытом па цэнтры і сігнатуркай у завяршэнні даху;
з правага боку драўляная званіца. На першым плане чатырохгранная капліца св. Андрэя Баболі.
Пабудаваны ўXVIII ст. ў традыцыях народнага дойлідства. Не захаваўся.
У 1863 – 1864 гг. на тэрыторыi Беларусi ўcпыхвае новае вызваленчае паўстанне. Дакладна невядома цi прымаў Н.Орда ў iм удзел, але падазрэнне ў яго нядобранадзейнасцi ва ўлады ўзнiкае. Яго абвiнавацiлi ў тым, што быццам ëн накiроўваў у рады паўстанцаў сваiх сялян. Пасля следства, у 1866 годзе яго арыштоўваюць. Па прыгавору суда ëн павiнен быў перасялiцца “на жительство в отдалëнные губернии России”. Тольк хадатайнiцтва ўплывовых асоб i перагляд справы зноў дапамагло яму выратавацца ад турмы i Сiбiры. Але маëнтка ëн канчаткова пазбавiўся і жыць у Варацэвiчах яму забаранiлi. Пасля гэтага Орда некаторы час жыве ў маëнтку Моладава ў роднай сястры Гартэнзii, якая была замужам за першым прадпрымальнiкам на Палессi – Аляксандрам Скiрмунтам. Пазней ëн настаўнiчае на Украiне ў вядомага генерала Адама Ржавуцкага, даючы ўрокi музыкi ягонаму сыну. У 60-70-ыя гады ëн многа вандруе па Кiеўшчыне, Валынi i Падоллю. Там ëн стварае цэлы цыкл работ, прысвечаных гiстарычным месцам i помнiкам. Вынiкам гэтых вандровак сталi 177 выдатных малюнкаў. У другой палове 60-ых гадоў Орда таксама шмат ездзiць i ходзiць па Гродзенскай губернi. Вядомы 144 яго работы, прысвечаныя Гродзеншчыне. З цыкла малюнкаў Гродзенскай губернi ëcць i малюнкi аўтабiяграфiчнага характару: Свiслач, дзе ëн вучыўся ў гiмназii, Кобрын, дзе знаходзiўcя пад арыштам у чаканнi cуда ў былым Базыльянскiм манастыры. У 70-ыя гады Н.Орда падарожнiчае ўжо па Мiнскай, Вiцебскай, Магiлëўскай губернях, а таксама па тэрыторыi Польшчы. У 1873 годзе, пераадолеўшы фiнансавыя i цэнзурныя перашкоды, ëн змог выдаць першую серыю знакамiтых “Альбомаў гiстарычных малюнкаў”. За дзесяць год (з 1873-га па 1883–цi) выйшла восем серый “Альбомаў” з 260 малюнкамi, у асноўным, за ўласны кошт аўтара.
Марыў ëн i аб выданнi асобнага альбома, прысвечанага Гродзеншчыне. Але, вiдаць, гэтаму перашкодзiла цэнзура, паколькi ўлады падазравалi Н.Орду ў шпiëнстве. Так у 1880 г. начальнiк Мiнскага губернскага жандармскага ўпраўлення дакладваў свайму начальству: ”Мещанин Орда занимается черчением каких-то планов – по слухам, наших крепостей, которые пересылает за границу”.
Калекцыя малюнкаў Орды захоўвалася ў Пiнску, дзе ëн жыў апошнiя гады свайго жыцця ў сястры Гартэнзii Скiрмунт. Яшчэ пры яго жыццi iх куплялi ў прыватныя калекцыi, друкавалi ў краязнаўчых i гiстарычных часопiсах. Па некаторых звестках Н.Орда напiсаў больш за 2000 твораў. Захавалася прыкладна 1000 арыгiналаў, якія захоўваюцца ў Нацыянальным музеi Кракава, Нацыянальнай бiблiятэцы ў Варшаве і прыватных калекцыях Еўропы.
У 70-ыя гады не пакiдае ëн i заняткаў музыкай. Калi вяртаўся з вандровак, пiсаў новыя музычныя творы i даваў публiчныя канцэрты. У 1873 годзе нават выдаў “Граматыку музыкi”.
У Парыж, дзе прайшла значная частка яго жыцця, Напалеон з’ездзiў толькi адзiн раз, у 1878 годзе. З гэтым горадам яго звязвала толькi cям’я – там жыў сын i, некаторы час, жонка Iрэна.
Орда да апошнiх дзëн працаваў вельмi шмат, хаця здароўе яго пастаянна пагаршалася. У красавiку 1883 г. хворы мастак накiроўваецца ў Варшаву, каб прайсцi nам курс лячэння. Але плëну ëн не прынëс. Ужо губляючы надзею на вяртанне ў родныя мясцiны, ëн пакiдае завяшчанне, у якiм просiць перадаць дзве тысячы рублëў на стыпендыi навучэнцам Пiнскага рэальнага вучылiшча. 26 красавiка 1883 г. Напалеон Орда памiрае ў Варшаве. Сваякi i сябры выканалi яго завяшчанне i пахавалi мастака ў мястэчку Янаў, побач з бацькамi.